BÖBREK KİSTLERİ
Basit böbrek kistleri, insan böbreğinde bulunan en yaygın lezyonlardır. Basit kistler hem erişkin hem de çocuklarda görülebilen, yaşla birlikte görülme oranları giderek artan lezyonlardır. Erişkinlerde 40 yaşında yaklaşık %20, 60 yaşından sonra ise %50 oranında görülmektedir. Erkeklerde görülme oranı kadınlardan daha fazladır.
Nasıl tanı konulur ?
Genellikle herhangi bir şikayete yol açmazlar. Basit kistlerin tanısı radyolojik incelemeler sırasında rastlantısal olarak konulmaktadır. Kistler; ultrasonografi (USG) (şekil 1), bilgisayarlı tomografi (BT) (şekil 2) ve magnetik rezonans görüntüleme (MRI) ile teşhis edilebilmektedir. Basit böbrek kistleri bir veya birden fazla, tek taraflı veya iki taraflı olabilir ve şekil olarak yuvarlak veya oval olabilmekte ve içleri plazma gibi şeffaf veya saman rengi sıvı ile doludur
Şekil 1 : Böbreğin üst kutbunda yuvarlak, içi siyah renli kistin ultrasonografik görünümü.
Şekil 2a ve 2b : Sol böbrekte sol karnı tamamen dolduran dev böbrek kistinin ameliyat öncesi ve ameliyattan 5 yıl sonraki BT’de görüntüsü.
Kistler klinik olarak kendilerini karında kitle, ağrı, hipertansiyon veya idrarda kanama şeklinde gösterirler. Ayrıca kitle basısına bağlı olarak böbrek idrar toplayıcı sisteminde genişlemeye sebep olabilir. Takiplerde boyutları aynı kalabileceği gibi artış ta gösterebilirler. Takiplerde kistin karakter değiştirip değiştirmediği önemlidir. USG veya BT incelemelerinde kist içinde kan, abse, kalsifikasyon varlığında kistik kanser akla gelmelidir.
TEDAVİ:
Birçok basit böbrek kistinin tanısı tesadüfen konur ve genellikle böbreğin çevresinde yerleşimlidirler ve semptom vermezler. Bu yüzden çoğu böbrek kistine genellikle müdahale gerekli değildir. Eğer kist büyükse yan ağrı, idrarda kanama , hipertansiyon ve böbrek içinde idrar yollarına bası ile şişmeye neden olabilmektedir. Bu tür şikayet veren kistler tedavi edilmelidir.
En basit , hastaya en az zarar veren, hastanede yatmayı ve genel anestezi gerektirmeyen yöntemlerden biri ciltten ince bir iğne ile girip kistin görüntülenmesi (Şekil 3 a), kanser açısından sıvı alınıp incelenmesi ve ince bir tüp konularak içinden kist duvarını yakmak için duvarı yakıcı bir ilaç verilmesi yöntemidir (Şekil 3b). Nüks oranı ilaç verilmezse %88 ilaç verilirse %30 civarında olup gerektiğinde tekrar yapılabilmesi bir avantajdır. Şekil 2a ve b ’de sol böbrek dev kistinin ablasyon tedavisinden 5 yıl sonra tamamen kaybolmuş BT resmi görülmektedir. Bunun dışında laparoskopik veya açık yöntemle kistin çıkarılması işlemi de uygulanmaktadır.
Şekil 3a ve 3b : Böbrek kisti içerisine iğne ile girilip opak madde verilerek radyolojik olarak görüntülenmesi. Takiben kist içerisine konulan ince bir tüp aracılığıyla (nefrostomi kateteri) ablasyon yakıcı ilaç verilmesi
