BÖBREK ÇIKIŞININ (ÜRETEROPELVİK=UP) DARLIĞI
Böbrekler tarafından üretilen idrar önce böbrek pelvisi adı verilen havuzda toplanır ve ardından üreter adı verilen tüp benzeri yapılarla mesaneye (idrar kesesine) taşınır. Böbrek pelvisiyle üreterlerin birleşim noktasında gelişen darlık üreteropelvik bileşke darlığı olarak tanımlanır. Çocuklarda üreterin en sık görülen anomalisidir. Üreteropelvik bileşke böbrek içinde idrarın toplandığı sistemden üretere geçişi sağlayan anatomik bölgedir, akabinde ince uzun bir boru şeklinde aşağıya uzanarak mesaneye girer. Daralma üreterin içinden kaynaklanan sert dokulara bağlı olabildiği gibi dışardan damar basısı gibi nedenlerden de kaynaklanabilir (Şekil 1).
Şekil 1 : Böbrek çıkışındaki darlığın şematik ve radyolojik olarak gösterilmesi.
Birçok olguya anne karnında tanı konulmaktadır. Ağrı, kusma, idrarda kanama ve enfeksiyon görülebilir. Darlığın gerisinde şişme idrar birikmesine bağlı taş gelişebilir. Tanı çoğunlukla ultrasonografi ile konur.
Şekil 2 : UP darlıkta böbrekteki toplayıcı sistemdeki şişmenin ultrasonografik görünümü.
Diüretikli böbrek sintigrafisinde böbrek fonksiyonu ve tıkanıklığın derecesi belirlenir.
Şikayet veren darlık cerrahi ile düzeltilmelidir. Erken ameliyat ilerde gelişebilecek idrar yolu enfeksiyonlarını taşları ve diğer komplikasyonları önleyebilir. Bazı hastalar hiçbir sorun olmadan uzun süre takip edilebilir. Azalmış böbrek fonksiyonu, giderek şişen böbrek, enfeksiyon ve taşı olan hastalar erken ameliyat edilmelidir.
Açık veya kapalı laparoskopik yöntemle hasarlı dar alan kesilip atılır kalan sağlam dokular birbirine tekrardan dikilir.
Şekil 3 : Böbrek çıkışındaki UP darlıklı hasarlı dokunun kesilip çıkarılması ,kalan dokuların tekrar birbirine dikilmesi.
Başarı oranı oldukça yüksektir, büyük serilerde sadece %2-4 oranında yeniden ameliyat oranı bildirilmiştir.
Son yıllarda hastaya daha az zarar veren yöntemler geliştirilmiş, endoskopik olarak veya ciltten girilerek dar alan kesilip genişletilir stent konularak iyileşmeye bırakılır. Başarı oranı %80’lere yakındır.
Şekil 4 : Endoskopik kapalı yöntemle UP darlığının balonla genişletilip huni şeklinde açılması.
Son yıllarda klasik ve robot yardımlı laparoskopik onarım giderek yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu yaklaşımın özellikle çocuklarda ve yetişkinlerde bariz bir kozmetik avantajı vardır.
Şekil 5 : Laparoskopik yöntemle UP darlık ameliyatı.
